DUST INFORMATION - การเตรียมพร้อมขององค์กรเพื่อการจัดการภัยพิบัติ

การเตรียมพร้อมขององค์กรเพื่อการจัดการภัยพิบัติ

วันที่ : 22/01/2025

ชื่อองค์กร *

ชื่อผู้ประเมิน*

อำเภอ *

ฝ่าย/สำนัก/กอง*

หน่วยงาน*

ตำแหน่ง*

อีเมล์*

เบอร์โทร*

ความต้องการ*

ยังไม่มีแผนการดำเนินการ

อยู่ระหว่างการดำเนินการตามแผนพัฒนาท้องถิ่น

ขอรับการสนับสนุนองค์ความรู้จากการวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ขอรับการสนับสนุนองค์ความรู้จากการบริการวิชาการของมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

ขอรับการสนับสนุนการจัดอบรมเชิงปฏิบัติการจากหน่วยงานในมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

บูรณาการความร่วมมือเพื่อดำเนินการร่วมกับหน่วยงานในมหาวิทยาลัยมหาสารคาม

พัฒนาข้อเสนอโครงการเพื่อขอทุนสนับสนุนจากแหล่งทุนภายนอก

1. จัดตั้งโครงสร้างและการประสานงานที่ชัดเจน เพื่อให้ทุกฝ่ายเข้าใจบทบาทและความรับผิดชอบ

ระดับคะแนน

5 4 3 2 1

1.1 องค์กรหรือฝ่ายปกครองส่วนท้องถิ่นนั้นได้รับการเพิ่มพูนศักยภาพ (ความรู้ ประสบการณ์ อำนาจหน้าที่) มากเพียงใดในการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ และการปรับตัวเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลก *

1.2 ความร่วมมือเป็นภาคีกันระหว่างชุมชน ภาคเอกชน และองค์กรส่วนท้องถิ่นเพื่อการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัตินั้น มีระดับมากน้อยเพียงใด *

1.3 ภาคส่วนของชุมชนที่อยู่ในภาวะเปราะบางกว่า (เช่น คนชรา สตรี เด็ก ผู้ที่อ่อนแอ) ได้รับการสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมากเพียงใด เพื่อให้มีส่วนร่วมอย่างแข็งขันในการตัดสินใจ การวางนโยบาย การวางแผน และการดำเนินการต่าง ๆ ในด้านการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ*

1.4 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการวางแผนพัฒนาการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติในระดับชาติมากเพียงใด*

2. การจัดสรรทุนและสิ่งจูงใจให้เจ้าของบ้าน ครอบครัวรายได้ต่ำ และภาคเอกชนในการลงทุนเพื่อการลดความเสี่ยง

2.1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถเข้าถึงแหล่งสนับสนุนเงินทุนเพื่อนำไปดำเนินการจัดกิจกรรมลดความเสี่ยงได้มากเพียงใด*

2.2 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจัดสรรงบประมาณในการดำเนินกิจกรรมการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ รวมถึงงบประมาณในการรับมือกับเหตุและการฟื้นฟูที่มีประสิทธิผลมากเพียงพอหรือไม่เพียงใด*

2.3 ในภาวะปกติ เช่น ก่อนเกิดเหตุภัยพิบัติ ครอบครัวที่มีความเปราะบางและไม่เป็นที่สนใจของสังคมสามารถใช้บริการทางการเงินใดได้บ้าง (เช่น การออมทรัพย์และกองทุนกู้ยืม การประกันภัย ทั้งในระดับมหาภาคและจุลภาค)*

2.4 การให้ความช่วยเหลือชุมชนและครัวเรือนที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติ ในรูปแบบของทุนกู้ยืม การช่วยเหลือด้วยเงินสด การให้กู้สินเชื่อดอกเบี้ยต่ำ การค้ำประกันเงินกู้ รวมถึงมาตรการต่างๆ มีมากน้อยเพียงใด ที่ทำให้ชุมชนสามารถกลับมาดำรงชีวิตได้*

2.5 มีการจัดตั้งสิ่งจูงใจทางการเงินแก่ภาคครัวเรือนและธุรกิจ เพื่อให้เกิดการลงทุนในการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ (เช่น ส่วนลดเบี้ยประกันภัย การพักชำระภาษีสำหรับธุรกิจ เป็นต้น) มีอยู่มากน้อยเพียงใด *

2.6 ระหว่างที่เกิดเหตุการณ์และหลังเหตุการณ์ภัยพิบัติ สมาคมทางธุรกิจในพื้นที่ เช่น หอการค้า หรือสมาคมในลักษณะคล้ายกันได้ช่วยเหลือสนับสนุนให้วิสาหกิจขนาดเล็กดำเนินธุรกิจต่อไปได้มากน้อยเพียงใด *

3. ปรับปรุงข้อมูลเรื่องภัยและความเสี่ยง รวมถึงความเปราะบางของชุมชน ให้ทันต่อเหตุการณ์ เสมอ และแบ่งปันผลการประเมินความเสี่ยง

3.1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ทำการประเมินความเสี่ยงจากภัยพิบัติละเอียดถี่ถ้วนดีเพียงใดเพื่อพัฒนาพื้นที่ หรือชุมชนที่ล่อแหลมเปราะบางต่อความเสียหายในท้องถิ่นที่รับผิดชอบ*

3.2 การประเมินความเสี่ยงนั้นได้รับการปรับให้ทันต่อเหตุการณ์อยู่เป็นประจำหรือไม่เพียงใด เช่น ปีละครั้ง หรือปีละสองครั้ง*

3.3 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการสื่อสารแลกเปลี่ยนข้อมูลถึงแนวโน้มของการเกิดภัยในพื้นที่ และวิธีการในการลดความเสี่ยง (เช่น แผนสื่อสารรับมือความเสี่ยง) รวมถึงการเตือนภัยล่วงหน้ากับชุมชนบ่อยเพียงใด*

3.4 การประเมินความเสี่ยงขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีการเชื่อมโยงและสนับสนุนกับการประเมินความเสี่ยงขององค์กรปกครองท้องถิ่นใกล้เคียง และแผนการบริหารจัดการความเสี่ยงของจังหวัดหรือไม่เพียงใด*

3.5 การประเมินความเสี่ยงจากภัยพิบัติถูกนำไปรวมอยู่ในแผนการพัฒนาของท้องถิ่นได้ดีเพียงใดโดยอยู่บนพื้นฐานของความต่อเนื่อง และสอดคล้องกัน *

4. ลงทุนสร้างและดูแลปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐานที่ช่วยลดความเสี่ยง เช่น ระบบท่อระบายน้ำ

4.1 นโยบายการใช้ประโยชน์ที่ดินและกฎระเบียบควบคุมการก่อสร้างที่อยู่อาศัยและการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานได้นำเอาปัจจัยเรื่องความเสี่ยงที่มีในปัจจุบันและที่คาดเอาไว้ในอนาคต (รวมถึงความเสี่ยงด้านสภาพภูมิอากาศ) เข้ามาร่วมพิจารณาด้วยมากน้อยเพียงใด*

4.2 โครงสร้างพื้นฐานและสาธารณูปโภคที่สำคัญที่ตั้งอยู่ในพื้นที่มีความเสี่ยงสูงได้รับการประเมินด้านความเสี่ยงอันตรายและความปลอดภัยอย่างเพียงพอหรือไม่*

4.3 มาตรการต่าง ๆ ที่กำลังดำเนินการเพื่อการป้องกันสาธารณูปโภคและโครงสร้างพื้นฐานจากความเสียหายระหว่างเกิดเหตุภัยพิบัติมีอยู่อย่างเพียงพอหรือไม่เพียงใด*

5. ประเมินความปลอดภัยของโรงเรียนและสถานบริการทางสาธารณสุข และปรับปรุงเมื่อจำเป็น

5.1 โรงเรียน โรงพยาบาล และสถานบริการด้านสาธารณสุขในพื้นที่รับผิดชอบของท่านได้รับความสนใจเป็นพิเศษในการประเมินความเสี่ยงแบบ “ครบถ้วนรอบด้าน” มากน้อยเพียงใด*

5.2 โรงเรียน โรงพยาบาล และสถานบริการด้านสาธารณสุขทั้งหลายปลอดภัยจากภัยพิบัติ และยังคงความสามารถในการให้บริการระหว่างเกิดภาวะฉุกเฉินได้มากน้อยเพียงใด*

5.3 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือองค์กรปกครองในระดับอื่น มีโครงการเฉพาะ ที่ใช้ประเมินโรงเรียน โรงพยาบาล และสถานบริการด้านสาธารณสุขสำหรับการบำรุงรักษาสถานที่ การรักษากฎระเบียบควบคุมอาคาร ความปลอดภัย ความเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ ฯลฯ อยู่แล้ว มากน้อยเพียงใด*

5.4 ในโรงเรียน โรงพยาบาล และสถานบริการด้านสาธารณสุข มีการฝึกซ้อมการรับมือภัยพิบัติเป็นประจำหรือไม่อย่างไร*

6. ใช้ระเบียบด้านการใช้ประโยชน์ที่ดินและระเบียบปฏิบัติด้านการดูแลอาคารเพื่อป้องกันความเสี่ยง รวมถึงมีการกำหนดพื้นที่ที่ปลอดภัยให้กับประชาชนที่มีรายได้ต่ำ รวมถึงมีการพัฒนาและยกระดับการตั้งถิ่นฐานที่ไม่เป็นทางการของชุมชน ตามที่สมควร

6.1 มีการบังคับใช้ระเบียบด้านการใช้ประโยชน์ที่ดิน ระเบียบปฏิบัติด้านการดูแลอาคาร และการปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยและคำนึงถึงสุขภาพ สำหรับอาคารทุก ประเภทและเขตพื้นที่ที่กำลังพัฒนา เพื่อลดความเสี่ยงจากเหตุภัยพิบัติ มากน้อยเพียงใด *

6.2 กฎระเบียบที่มีอยู่นั้น (เช่น แผนการใช้ประโยชน์ที่ดิน ระเบียบควบคุมอาคาร) เข้มงวดเพียงใด เพื่อส่งเสริม ให้เกิดการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติในพื้นที่ รับผิดชอบของท่าน *

7. บรรจุโครงการด้านการศึกษาและฝึกอบรมเรื่องการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติในโรงเรียนและชุมชน

7.1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้จัดโครงการสร้างความตระหนักหรือแผนให้การศึกษาในเรื่องการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติและการเตรียมความพร้อมรับมือภัย พิบัติให้กับชุมชนในท้องถิ่นอย่างสม่ำเสมอหรือบ่อยเพียงใด *

7.2 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จัดการฝึกอบรมเรื่องการลดความเสี่ยงให้เจ้าหน้าที่และผู้นำชุมชนในท้องถิ่นมากน้อยเพียงใด*

7.3 โรงเรียนและวิทยาลัยในท้องถิ่น ได้จัดบทเรียน การสอนหรือการฝึกอบรมเรื่องเกี่ยวกับการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติ (รวมถึงความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศ) เป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรหรือไม่เพียงใด *

7.4 ประชาชนรับรู้แผนการอพยพหรือแผนการฝึกซ้อมที่จะใช้เมื่อถึงภาวะที่จำเป็นอย่างไร*

8. ปกป้องระบบนิเวศ และปราการธรรมชาติเพื่อบรรเทาภัยและรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก

8.1 นโยบายด้านการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัติรวมถึงยุทธศาสตร์ และแผนการปฏิบัติขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้ผสมผสานเข้ากับแผนการพัฒนาสิ่งแวดล้อมและแผนการจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่มากน้อยเพียงใด *

8.2 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สนับสนุนการฟื้นฟูบูรณะ การปกป้องคุ้มครอง และการจัดการระบบนิเวศอย่างยั่งยืนมากน้อยเพียงใด*

8.3 องค์กรประชาสังคมและประชาชน มีส่วนร่วมในการฟื้นฟูบูรณะ การปกป้องคุ้มครอง และการบริหารจัดการระบบนิเวศอย่างยั่งยืนมากน้อยเพียงใด*

8.4 ภาคเอกชน มีส่วนร่วมในการดำเนินการตามแผนการจัดการสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศในเขตพื้นที่การปกครองมากน้อยเพียงใด*

9. วางระบบการเตือนภัยล่วงหน้าและเพิ่มขีดความสามารถในการบริการจัดการภาวะฉุกเฉิน

9.1 สถาบันในท้องถิ่น สามารถเข้าถึงแหล่งทุนสำรองได้มากน้อยเพียงใด เพื่อสนับสนุนการรับมือกับเหตุการณ์ ภัยพิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อให้เกิดการฟื้นฟูอย่างรวดเร็ว *

9.2 ศูนย์เตือนภัยล่วงหน้า มีการดำเนินการจัดตั้งถึงขั้นไหน มีกำลังเจ้าหน้าที่ประจำ (หรือเจ้าหน้าที่พร้อมเรียก) อย่างเพียงพอหรือไม่ รวมถึงมีการติดตั้งอุปกรณ์ความพร้อมอื่นๆ เช่น ไฟฟ้าสำรอง อยู่ตลอดเวลาหรือไม *

9.3 ชุมชน มีส่วนร่วมในระบบเตือนภัยล่วงหน้าได้มากน้อยเพียงใด *

9.4 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีการเตรียมการในเรื่องศูนย์ปฏิบัติการหรือระบบสื่อสารในภาวะฉุกเฉินมาก น้อยเพียงใด *

9.5 มีการอบรมเตรียมความพร้อม และการฝึกซ้อมโดยได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานราชการ หน่วยงานเอกชน ผู้นำท้องถิ่น และอาสาสมัครที่เกี่ยวข้องเป็นประจำหรือไม่เพียงใด *

9.6 ทรัพยากรหลักในการรับมือกับเหตุ อย่างมีประสิทธิภาพ เช่น วัสดุอุปกรณ์ฉุกเฉิน ที่หลบภัย เส้นทางการอพยพที่ชัดเจน และแผนการปฏิบัติในภาวะฉุกเฉิน ฯลฯ มีพร้อมอยู่ตลอดเวลาหรือไม่ *

9.6.1 คลังอุปกรณ์การบรรเทาทุกข์ *

9.6.2 ที่หลบภัย *

9.6.3 เส้นทางอพยพหนีภัยที่ระบุไว้ชัดเจน *

9.6.4 แผนปฏิบัติการในภาวะฉุกเฉินหรือแผนเตรียมความพร้อมชุมชนต่อเหตุการณ์ภัยพิบัต *

10. การสร้างชุมชนใหม่ต้องตั้งอยู่บนการมีส่วนร่วมและความต้องการชุมชนที่ได้รับผลกระทบ

10.1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถเข้าถึงทรัพยากรต่าง ๆ และมีผู้เชี่ยวชาญที่จะช่วยเหลือผู้ประสบภัย ที่ได้รับผลกระทบทางจิตใจ อารมณ์ และสังคมได้มากน้อยเพียงใด *

10.2 มาตรการการลดความเสี่ยงจากภัยพิบัตินั้น สามารถบูรณาการอยู่ในกิจกรรมต่างๆ ในการฟื้นฟูหลังเหตุภัยพิบัติและการเยียวยาได้ดีเพียงใด (เช่น สร้างและบูรณะสิ่งต่างๆได้ดีขึ้นกว่าเดิม หรือการฟื้นคืนสภาพความเป็นอยู่ได้เร็วขึ้น) *

10.3 แผนปฏิบัติการในภาวะฉุกเฉินหรือแผนอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ได้รวมเอาโครงร่างยุทธศาสตร์เพื่อการฟื้นฟูและการสร้างขึ้นใหม่หลังเกิดเหตุภัยพิบัติ รวมถึง มีการประเมินความต้องการของชุมชน ในการสร้างและฟื้นคืนสภาพความเป็นอยู่ไว้มากน้อยเพียงใด *

ที่มา: สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย. 2559. แบบประเมินความพร้อมด้วยตนเองขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพื่อการจัดการภัยพิบัติ กรณีศึกษา: เมืองอุดรธานี • เมืองเชียงราย • เมืองหาดใหญ่. พิมพ์ครั้งที่ 1. โครงการเครือข่ายเมืองในเอเชียเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Asian Cities Climate Change Resilience Network: ACCCRN) โครงการเสริมสร้างการรับมือของเมืองกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Mekong-Building Climate Resilient Asian Cities: M-BRACE. สืบค้นเมื่อ 10 ตุลาคม 2565, จาก https://www.tei.or.th/thaicityclimate/public/work-9.pdf?fbclid=IwAR3neGnLNtXE6hE5f889yDXPludGHUuO6Y4mTgLX6MS-1B5AVxwT3yQ6l9k

@cmarenetwork

DUSTINFORMATION